नेपालको पर्यटन क्षेत्र विस्तारै फिर्दै: २०२५ मा पर्यटक आगमनले नयाँ रेकर्ड तोड्ने संकेत
Author
Nepsetrading
नेपालको पर्यटन क्षेत्रले COVID-19 महामारीपछि पुनः जमेको संकेत देखिएको छ। २००८ देखि २०२५ सम्मको मासिक आगमनको विस्तृत तथ्यांक अनुसार, नेपालले महामारीको ठुलो असरपछि विशेषगरी २०२२ देखि उल्लेखनीय सुधार देखाएको छ। वर्ष २०१९ मा ११.९७ लाख पर्यटक आगमनको उच्च बिन्दुमा पुगेको थियो भने २०२० मा त्यो संख्या घटेर २.३० लाखमा झर्यो। यद्यपि, २०२२ पछिका वर्षहरूमा पुनः आकर्षण बढ्दै गएको छ।
२००८ देखि २०१९ सम्मको अवधि नेपालका लागि स्थिर प्रगतिको चरण रह्यो। सन् २००८ मा जम्मा ५ लाख पर्यटक आएकामा २०१९ मा उक्त संख्या दोब्बर भएर ११.९७ लाख पुगेको थियो। २०१९ को अक्टोबर महिनामा मात्र १.३४ लाख पर्यटक नेपाल आएका थिए, जुन अहिलेसम्मकै उच्च मासिक आगमन हो। यो बृद्धिको मुख्य कारणहरूमा “Visit Nepal” अभियान, अन्तर्राष्ट्रिय स्तरमा नेपालको साख, र भौतिक पूर्वाधारको सुधार रहेका थिए।
तर, सन् २०२० र २०२१ मा COVID-19 ले नेपालको पर्यटन क्षेत्रलाई ठुलो झड्का दियो। पर्यटन प्रतिबन्ध, हवाई उडान स्थगन र स्वास्थ्य सम्बन्धी त्रासका कारण पर्यटकको आगमन न्यून रह्यो। २०२० मा जम्मा २.३० लाख पर्यटक आउँदा २०२१ मा त्यो घटेर १.४९ लाखमा सीमित भयो। केही महिनाहरूमा (एप्रिल २०२० – १४ जना मात्र) पर्यटक आगमन शून्य सरह पुग्यो। होटल व्यवसायी, ट्राभल एजेन्सी, ट्रेकिङ गाइड र पर्वतारोही सहयोगीहरू संकटमा परेका थिए।
तर २०२२ देखि अवस्था फेरिएको छ। त्यस वर्ष ६.१४ लाख पर्यटक आए भने २०२३ मा त्यो संख्या १०.१४ लाख पुग्यो। २०२४ मा पुनः ११.४७ लाख आगमन भई महामारीपछिको सबैभन्दा सफल वर्ष बन्यो। विशेषगरी अक्टोबर र नोभेम्बर महिनाहरूमा सन् २०२४ को आगमन संख्या क्रमशः १.२४ लाख र १.१४ लाख पुगेको छ। यसले प्रस्ट देखाउँछ कि पर्यटन सिजन फेरि पुरानै अवस्थामा फर्कंदैछ।
२०२५ को चार महिनाको तथ्यांकले थप उत्साहजनक संकेत दिएको छ। जनवरीदेखि अप्रिलसम्म मात्र ४.१५ लाख पर्यटक नेपाल आइसकेका छन्। अप्रिल महिनामा मात्र १.१६ लाख पर्यटक नेपाल प्रवेश गरेका छन्, जुन महामारीपछिको उच्चतम मासिक आगमन हो। यदि यस्तो प्रवृत्ति वर्षभर कायम रह्यो भने, २०२५ ले २०१९ को रेकर्डलाई पनि पार गर्न सक्छ।
नेपाल सरकारले स्वास्थ्य सुरक्षामा सुधार, डिजिटल भिसा प्रक्रिया, र भारत, चीन, युरोपेली देशहरूमा लक्षित प्रचार कार्यक्रममार्फत पर्यटकलाई आकर्षण गरेको देखिन्छ। हिमाल, सांस्कृतिक सम्पदा, साहसिक खेलकुद, र आयुर्वेदिक पर्यटनको प्रवर्द्धनले विदेशी आगन्तुकहरूलाई लोभ्याएको छ।
निष्कर्षस्वरूप, नेपालले गम्भीर संकटपछि पर्यटन क्षेत्रमा उल्लेखनीय पुनरागमन गरेको छ। सन् २०२५ को आंशिक तथ्यांक हेर्दा यो वर्ष नेपालका लागि ऐतिहासिक बन्नेछ भन्ने देखिन्छ। यसले मुलुकको अर्थतन्त्रमा पनि सकारात्मक प्रभाव पार्नेछ र लाखौं जनताको रोजगारी पुनः सशक्त बनाउने संकेत दिएको छ।
