दीर्घकालीन निक्षेपमा बढ्दो विश्वास: नेपाली बैंकमा बचत र निश्चित निक्षेप उच्च
Author
Nepsetrading
जेठ मसान्तसम्म बैंक तथा वित्तीय संस्थाहरुको कुल निक्षेपमा स्थिर वृद्धि देखिएको छ। देशका मुख्य वाणिज्य बैंकहरुको निक्षेप संरचना हेर्दा, ग्लोबल आइएमई बैंक सबैभन्दा अगाडि रहेको देखिन्छ, जसको कुल निक्षेप ५ खर्ब ५४ अर्ब रुपैयाँ पुगेको छ। त्यसपछि नबिल बैंक (५ खर्ब १३ अर्ब), राष्ट्रिय वाणिज्य बैंक (४ खर्ब ७३ अर्ब) र एनएमबी बैंक (२ खर्ब ७५ अर्ब) रहेका छन्।
निक्षेपको प्रकारअनुसार हेर्दा, बचत निक्षेप र निश्चित (Fixed) निक्षेप उच्च अंश ओगट्ने मुख्य खालका निक्षेप हुन्। नबिल बैंकमा मात्र १ खर्ब ८५ अर्ब रुपैयाँ बचत र २ खर्ब ३६ अर्ब रुपैयाँ निश्चित निक्षेप रहेको छ। राष्ट्रिय वाणिज्य बैंकमा पनि यस्तैगरी २ खर्ब २८ अर्ब बचत र १ खर्ब ७५ अर्ब निश्चित निक्षेप रहेको छ। यो प्रवृत्तिले नेपाली निक्षेपकर्ताहरु हाल ब्याजदरको प्रतिफलको खोजीमा दीर्घकालीन निक्षेप रोजिरहेको देखिन्छ।
हाल (Current) निक्षेप अन्य निक्षेपभन्दा कम देखिन्छ, जुन उच्च तरलता दिने निक्षेप भए पनि तुलनात्मक रुपमा कम अंशमा छ। जस्तै, नबिलमा हाल निक्षेप ४४ अर्ब, आरबीबीमा ३८ अर्ब छ, तर धेरैजसो बैंकमा यो १०–२० अर्बको बीचमा सीमित देखिन्छ। यीमध्ये पनि विदेशी मुद्रा हाल निक्षेपको अंश अत्यन्त न्यून छ — प्रायः बैंकको विदेशी निक्षेप १ अर्ब रुपैयाँभन्दा कम रहेको पाइन्छ।
कल निक्षेप (Call Deposit) संस्थागत वा उच्च सम्पत्ति भएका व्यक्तिहरुले छोटो अवधिका लागि राख्ने निक्षेप हो। यो किसिमको निक्षेप नबिल (४४ अर्ब), एनएमबी (२३ अर्ब), र ग्लोबल आइएमई (३७ अर्ब) मा उल्लेख्य छ। यसले देखाउँछ कि ती बैंकहरुसँग संस्थागत खाताधारकहरुसँग सशक्त सम्बन्ध रहेको छ।
अन्य निक्षेप (Others) जस्तै विशेष प्रयोजनका कोष, इस्क्रो आदि पनि केही बैंकहरूमा महत्त्वपूर्ण देखिन्छ। जस्तै, नबिल (३.९७ अर्ब), एनएमबी (३.०५ अर्ब), र सनिमा (१.७२ अर्ब) मा यस्ता निक्षेप उल्लेख्य छन्।
यो विवरणबाट के बुझिन्छ भने, बैंकहरूको निक्षेप संरचना दीर्घकालीन स्थायित्वतर्फ उन्मुख देखिन्छ। अधिकांश निक्षेप घरेलु स्रोतबाट आएको छ भने विदेशी निक्षेपको हिस्सा अझै न्यून छ। यसले बैंक तथा सरकारलाई गैरआवासीय नेपालीहरुका लागि आकर्षक निक्षेप योजना ल्याएर विदेशी मुद्रा प्रवाह बढाउने अवसर देखाउँछ।
अन्तमा, बैंकिङ प्रणालीमा स्थायित्व देखिन्छ भने ग्राहकहरु दीर्घकालीन बचतप्रति आकर्षित छन्। यसले अर्थतन्त्रमा विश्वास कायम रहेको संकेत दिन्छ।
