थोक मूल्य सूचकाङ्कको वृद्धिदर सन्तुलनमा
Author
NEPSE TRADING
काठमाडौं — चालु आर्थिक वर्ष २०८१/८२ मा थोक बजारमा मूल्यवृद्धि सन्तुलनमा देखिएको छ। नेपाल राष्ट्र बैंकले प्रकाशित गरेको थोक मूल्य सूचकाङ्क (WPI) तथ्याङ्कअनुसार आर्थिक वर्षको औसत सूचकाङ्क १५६.६३ रहेको छ। यो अघिल्लो वर्षको तुलनामा ४.११ प्रतिशतको वार्षिक वृद्धि हो।
थोक मूल्य सूचकाङ्कले देशको आपूर्ति प्रणाली, उत्पादन लागत र वितरण प्रभावकारिता कति सन्तुलित छ भन्ने संकेत गर्छ। विगत दुई वर्षको तुलनामा यो वृद्धिदर तुलनात्मक रूपमा मद्धिम हो। २०७८/७९ मा यो वृद्धि ९.५१ प्रतिशत थियो भने २०७९/८० मा ८.४७ प्रतिशत पुगेको थियो।
मासिक विवरण हेर्दा थोक मूल्यवृद्धि सबै महिनामा स्थिर भने रहेन। असोज महिनामा सूचकाङ्क १५१.९० बाट १६०.२७ पुगेको छ, जसमा ५.५१ प्रतिशतको वृद्धि देखिएको छ। चाडपर्वको तयारी, उपभोग्य वस्तुको उच्च माग र कच्चा पदार्थको मूल्यमा आएको उछाल यसमा कारक हुनसक्छ।
त्यस्तै, मंसिर महिनामा ६.५२ प्रतिशतको वृद्धिदर देखिएको छ, जुन वर्षको सबैभन्दा उच्च वृद्धि हो। निर्माण सामग्री र व्यवसायिक उपभोगमा देखिएको तीव्र माग यसका मुख्य कारण हुनसक्छन्।
तर असार महिनामा सूचकाङ्क वृद्धि दर मात्र १.५६ प्रतिशत रहेको छ। वर्षको अन्त्यमा बजारमा आपूर्ति सहज रहनुले मूल्यवृद्धिमा ब्रेक लागेको देखिन्छ।
थोक मूल्यमा देखिएको सन्तुलित वृद्धिदरले बजारमा अनावश्यक मूल्य उछालको जोखिम कम भएको संकेत गर्दछ। आन्तरिक उत्पादन वृद्धि, आयात सहजता, र मौद्रिक नीतिको प्रभावकारी व्यवस्थापनले मूल्यलाई नियन्त्रणमा राखेको अनुमान गर्न सकिन्छ।
विशेषगरी कृषि उत्पादनमा भएको सुधार, निर्माण सामग्रीको आपूर्ति सहजता, र वितरण प्रणालीमा देखिएको सुधारले थोक मूल्यवृद्धि थामिएको हो। साथै, व्यवसायिक वर्गले पनि भण्डारण र आपूर्ति व्यवस्थापनमा सुधार ल्याएकाले मूल्यवृद्धि असहज बनेन।
असोज र मंसिर महिनामा देखिएको वृद्धिदर भने चेतावनीका रूपमा लिने विज्ञहरूको सुझाव छ। चाडपर्वको बेला, उच्च माग र ढुवानीको चापले मूल्यवृद्धि निम्त्याउन सक्ने भएकाले सरकार र राष्ट्र बैंकले यस्ता समयमा थप सतर्कता अपनाउनुपर्ने देखिन्छ।
थोक बजारको सन्तुलनले खुद्रा बजारमा पनि सकारात्मक प्रभाव पार्ने अपेक्षा गरिएको छ। उपभोक्ताले दैनिक उपभोग्य वस्तुमा स्थिर मूल्य पाउने सम्भावना रहेको भन्दै बजार व्यवस्थापन निरन्तर निगरानीमा राख्नुपर्ने विज्ञहरूको सुझाव छ।
