श्रावणमै तेलदेखि फलामसम्म: शीर्ष १० आयात वस्तु

चालु आर्थिक वर्ष २०८२/८३ को पहिलो महिनामा (श्रावण) नेपालले सर्वाधिक आयात गरेका १० वस्तु सार्वजनिक भएका छन्। भन्सार विभागको तथ्यांकअनुसार, पेट्रोलियम पदार्थदेखि फलाम–स्टिल र मेसिनरीसम्मकै आयातले मुलुकको व्यापार घाटा थप गहिराएको छ।

१. खनिज तेल तथा पेट्रोलियम पदार्थ

सबैभन्दा ठूलो आयात खनिज तेल तथा पेट्रोलियम पदार्थ रह्यो। श्रावण महिनामा मात्रै यस खण्डमा २१ अर्ब ९९ करोड रुपैयाँ बराबरको आयात भएको छ। तर निर्यात नगन्य ११ लाख रुपैयाँ मात्र रहेकाले, २१ अर्ब ९९ करोड घाटा भएको छ।

२. वनस्पति तेल तथा बोसो

दोस्रो ठूलो आयात वनस्पति तेल तथा बोसो हो। आयात मूल्य १३ अर्ब ४५ करोड रुपैयाँ पुगेको छ भने निर्यात १२ अर्ब ३१ करोड रुपैयाँ छ। यस खण्डमा १ अर्ब १३ करोड घाटा देखिएको छ।

३. फलाम तथा स्टिल

फलाम र स्टिल (अध्याय ७२) को आयात ११ अर्ब रुपैयाँ पुगेको छ। निर्यात २९ करोड रुपैयाँ मात्रै रहेकाले, यस खण्डमा १० अर्ब ७९ करोड घाटा कायम भएको छ।

४. मेसिनरी तथा मेशिनका पार्ट्स

मेसिनरी तथा मेसिन पार्ट्स (अध्याय ८४) आयात ९ अर्ब ४१ करोड रुपैयाँ पुगेको छ। निर्यात २२ करोड रुपैयाँ मात्रै रहेकाले, ९ अर्ब १९ करोड घाटा भएको छ।

५. विद्युत उपकरण तथा पार्ट्स

विद्युत उपकरण तथा पार्ट्सको आयात ९ अर्ब ८३ करोड रुपैयाँ पुगेको छ। निर्यात नगन्य ६४ लाख रुपैयाँ मात्र भएकाले, कुल घाटा ९ अर्ब ७६ करोड रुपैयाँ पुगेको छ।

६. सवारी साधन र पार्ट्स

सवारी साधन तथा पार्ट्स आयात ८ अर्ब रुपैयाँ पुगेको छ। निर्यात नगन्य ४४ लाख रुपैयाँ मात्र भएकाले, ८ अर्ब घाटा भएको छ।

७. मल

रासायनिक मल आयात ६ अर्ब ९७ करोड रुपैयाँ पुगेको छ। निर्यात शून्य रहेकाले, यो खण्ड पूर्ण रूपमा घाटामै छ।

८. कपास

कपास आयात १ अर्ब ७ करोड रुपैयाँ पुगेको छ। निर्यात ४ करोड रुपैयाँ मात्रै हुँदा, घाटा १० अर्ब ७१ करोड रुपैयाँ पुगेको छ।

९. प्लास्टिक र प्लास्टिकका सामान

प्लास्टिक तथा प्लास्टिकका सामान आयात ६ अर्ब ५४ करोड रुपैयाँ पुगेको छ। निर्यात १२ करोड रुपैयाँ मात्रै हुँदा, घाटा ५ अर्ब ९२ करोड रुपैयाँ पुगेको छ।

१०. वस्त्र तथा रेडिमेड पोशाक

तैयार लुगा तथा पोशाक आयात २३ अर्ब १८ करोड रुपैयाँ पुगेको छ। निर्यात ७ अर्ब ३ करोड रुपैयाँ रहेकाले, घाटा अझै ठूलो १६ अर्ब १४ करोड रुपैयाँ छ।

श्रावण महिनामा नेपालका शीर्ष १० आयात वस्तुले मात्रै कुल आयात खर्चको आधाभन्दा बढी हिस्सा ओगटेका छन्। पेट्रोलियम, फलाम–स्टिल, मेसिनरी, विद्युत उपकरण र सवारी साधन जस्ता वस्तु आयात–निर्भरता झन् बढ्दै गएको छ।

यसले नेपालको अर्थतन्त्र अझै आयात–केन्द्रित रहेको स्पष्ट देखाउँछ। विज्ञहरू भन्छन् – “यदि ऊर्जा, कृषि र उद्योगमा आत्मनिर्भरता बढाइएन भने, व्यापार घाटा र वैदेशिक मुद्रा संकट वर्षैपिच्छे थप गहिरिने छ।”