पूर्व गभर्नर महाप्रसाद अधिकारीले नयाँ गभर्नरलाई दिए अर्थतन्त्र सुधारका १२ महत्वपूर्ण सुझाव
Author
NEPSE trading
पाँच वर्षे कार्यकाल पूरा गरी नेपाल राष्ट्र बैंकबाट बिदा भएका गभर्नर महाप्रसाद अधिकारीले पत्रकार सम्मेलन गर्दै आफ्नो कार्यकालको अनुभव बाँडेका छन्। त्यस क्रममा उनले नयाँ गभर्नर डा. विश्वनाथ पौडेललाई देशको अर्थतन्त्र सुधार गर्नका लागि १२ बुँदे महत्वपूर्ण सुझावहरू दिएका छन्।
यहाँ छन् उनले दिएका प्रमुख सुझावहरू:
संरचनागत सुधार र उत्पादनमुखी कर्जामा जोड
अधिकारीले अर्थतन्त्रलाई आयात र विप्रेषणमा आधारित संरचना बाट हटाई उत्पादनशील क्षेत्रमा वित्तीय स्रोत परिचालन गर्नुपर्नेमा जोड दिएका छन्। कर्जा प्रवाहलाई उत्पादनमा केन्द्रित गर्नुपर्ने सुझाव दिएका छन्।मौद्रिक नीति सुझाव समिति सशक्त बनाउने
तथ्यांकमा आधारित मौद्रिक नीति निर्माण र प्रसारण संयन्त्र सुदृढ बनाउँदै सुझाव समितिलाई प्रभावकारी बनाउनुपर्ने उल्लेख गरेका छन्।मौद्रिक नीति, नियामकीय नीति, र विनिमय नीतिलाई अलग गरी स्पष्ट बनाउने
आम सरोकारवालासँग संचार सुधार गर्दै नीतिगत स्पष्टता र उत्तरदायित्व बढाउनु पर्नेमा अधिकारीको जोड छ।भारतीय रुपैयाँ सँगको स्थिर विनिमय दरबारे पुनः अध्ययन
नेपाल-भारतको आर्थिक संरचना अनुसार विनिमय दरको उपयुक्तता मूल्यांकन गर्दै समयानुकूल सुधार गर्नु पर्ने बताएका छन्।हरित वित्त प्रणाली कार्यान्वयनमा निरन्तरता
जलवायु परिवर्तनको प्रभावलाई ध्यानमा राख्दै GFT (Green Finance Taxonomy) लाई प्रभावकारी बनाउनु पर्ने सल्लाह दिएका छन्।सुपरिवेक्षण प्रणालीमा प्रविधिको प्रयोग
SupTech आधारित प्रणालीलाई पूर्ण रूपमा कार्यान्वयन गरी जोखिममा आधारित नियमन प्रणालीमा प्राथमिकता दिनुपर्ने सुझाव दिएका छन्।विद्युतीय भुक्तानी प्रवर्द्धन र ठूला नोटको पुनः छपाइ
विद्युतीय भुक्तानी सुरक्षित र दिगो बनाउन साइबर सुरक्षा, पूर्वाधार, र ग्राहक सचेतनामा लगानी बढाउनु पर्ने बताए। १००० दरको नोट नयाँ डिजाइनसहित मात्र छाप्नुपर्ने उनले औंल्याएका छन्।कृत्रिम बौद्धिकता (AI) को संयमित प्रयोग
वित्तीय क्षेत्रमा AI को प्रयोगलाई नीतिगत रूपमा व्यवस्थित गरी नियमन र दक्षता दुबै बढाउनु पर्ने सल्लाह दिएका छन्।पुँजी बजारमा मार्जिन ट्रेडिङ प्रवर्द्धन
बैंकको प्रत्यक्ष लगानी घटाएर धितोपत्र दलाल कम्पनीमार्फत मार्जिन ट्रेडिङको पहुँच विस्तार गर्नुपर्ने उनले बताएका छन्।संघीय संरचना अनुसार केन्द्रीय बैंकको पुनः संरचना
प्रदेश कार्यालयहरूलाई अनुसन्धान, सुपरिवेक्षण, वित्तीय साक्षरता, र उपभोक्ता संरक्षण केन्द्र बनाउनेतर्फ नीति लिनुपर्ने सुझाव दिएका छन्।भौतिक पूर्वाधार सुधार
थापाथली र बालुवाटारका भवन उपयोगमा ल्याई अन्य विभाग स्थानान्तरण गर्नुपर्ने तथा भक्तपुर, सुर्खेत, विराटनगर, वीरगञ्ज र नेपालगञ्जमा नयाँ भवन निर्माण अघि बढाउनु पर्ने बताएका छन्।विशेषीकृत संरचना विकास
तथ्यांकको एकीकृत विभाग र साइबर सुरक्षा इकाई स्थापना गरी कामको प्रभावकारिता बढाउनु पर्ने सुझाव दिएका छन्।
पूर्व गभर्नर अधिकारीका यी सुझावहरू अर्थतन्त्रको सुदृढीकरण, वित्तीय स्थायित्व र डिजिटल युगमा अनुकूलनका लागि मार्गनिर्देशक बन्ने विश्वास गरिएको छ। नयाँ गभर्नरले यी सुझावहरूलाई कत्तिको कार्यान्वयनमा ल्याउँछन् भन्ने विषय अबको प्रमुख चासो हुनेछ।
