कर्जा वृद्धिदरमा सुधार, आर्थिक गतिविधि चलायमान

नेपालको आर्थिक क्षेत्रमा पछिल्ला केही वर्षयता निरन्तर घट्दै आएको घरेलु कर्जा वृद्धिदर चालु आर्थिक वर्ष २०८१/८२ को मध्य-अप्रिलसम्म आइपुग्दा केही सुधारिएको देखिएको छ। नेपाल राष्ट्र बैंकले प्रकाशित गरेको तथ्यांकअनुसार, २०८१/८२ को मध्य-अप्रिलसम्मको एक वर्षमा घरेलु कर्जा ६.८ प्रतिशतले बढेको छ, जुन अघिल्लो वर्षको यही अवधिमा ५.६ प्रतिशत मात्र थियो।

कोरोना महामारीपछिको पुनरुत्थानका क्रममा सन् २०२०/२१ (आर्थिक वर्ष २०७७/७८) मा घरेलु कर्जामा अभूतपूर्व २७.१ प्रतिशत वृद्धिदर देखिएको थियो। तर सो वृद्धिदर दीर्घकालीन रुपमा टिक्न सकेन। त्यसपछिका वर्षहरूमा क्रमशः गिरावट आइरहेको छ—२०७८/७९ मा १४.५%, २०७९/८० मा ८.९% र २०८०/८१ मा झनै घट्दै ६.१% मा झरेको हो।

वृद्धिदर घट्नुका पछाडि कडाइ गरिएको मौद्रिक नीतिले बैंकहरूलाई सतर्क कर्जा प्रवाह गर्न बाध्य बनाएको, निजी क्षेत्रको कर्जा माग घटेको, र आर्थिक गतिविधिमा सुस्ती आएकोजस्ता कारणहरू जिम्मेवार देखिन्छन्।

तर पछिल्लो विवरणले यो घट्दो प्रवृत्तिमा रोक लागेको संकेत दिन थालेको छ। अघिल्लो वर्षको यही अवधिको तुलनामा १.२ प्रतिशत बिन्दुले कर्जा वृद्धिदर बढ्नु सकारात्मक संकेत हो। यसले बैंक तथा वित्तीय संस्थाहरूले पुनः कर्जा विस्तारमा चासो देखाउन थालेको, कर्जा लिने वातावरणमा केही सहजता आएको, र आर्थिक गतिविधिमा क्रमशः सुधार हुँदै गएको संकेत दिन सक्छ।

यद्यपि २७ प्रतिशतजतिको अघिल्लो वृद्धिदरको तुलनामा अहिलेको वृद्धिदर अझै निकै कमजोर छ। त्यसैले यो सुधारलाई दीर्घकालीन र दिगो बनाउनका लागि मौद्रिक सहजता, लगानीमैत्री वातावरण र उत्पादनमुखी कर्जा प्रवाहमा जोड दिनुपर्ने देखिन्छ।

के यो सुधारको संकेत दीर्घकालीन प्रवृत्तिको सुरुवात हो त? समयले देखाउनेछ। तर हालको आँकडाले पक्कै पनि आर्थिक क्षेत्रलाई केही राहत दिने संकेत गरेको छ।